Akty terroru kryminalnego oraz akty terrorystyczne mają podobną charakterystykę działania przestępcy/terrorysty. Skupimy się na przypadkach gdy zagrożenie życia i zdrowia obywateli wynika z faktu, że terrorysta bierze zakładników; jest tzw. aktywnym strzelcem, a więc z użyciem broni palnej morduje przypadkowe ofiary.
W sytuacji gdy stajemy się zakładnikami najważniejsze dla nas jest aby przetrwać do chwili przybycia pomocy lub uwolnienia dzięki negocjacjom. Do wzięcia zakładników dochodziło wielokrotnie w działaniach terrorystów. Przykładem może być przetrzymywanie w 2002 roku widzów spektaklu „Nort-Ost” w moskiewskim teatrze na Dubrowce, czy też przetrzymywanie pasażerów porwanego izraelskiego samolotu na lotnisku w Ugandzie w 1976 r.
Osoby wzięte jako zakładnicy powinni w miarę możliwości stosować się do kilku podstawowych zasad mogących uratować im życie.
– Unikaj dłuższego kontaktu wzrokowego z napastnikiem – może to wzbudzić jego
agresję;
– nie odwracaj się tyłem do napastnika;
– wykonuj polecenia napastników i nie dyskutuj z nimi, a jeżeli oczekują od ciebie
odpowiedzi, udziel jej po dłuższym namyśle;
– nie stawiaj jakiegokolwiek oporu;
– pamiętaj nie wykonuj poleceń napastników w sposób gwałtowny;
– staraj się zwrócić uwagę napastników, że mają do czynienia z konkretnymi ludźmi
(człowiekiem) – personifikacja siebie i innych – napastnicy chcą zazwyczaj osoby pojmane uważać za jedną masę, chcą pojmanych zakładników zdehumanizować;
– nie zwracaj na siebie uwagi napastników (dyskutowanie, częste zadawanie pytań,
gwałtowne ruchy, obelgi, obraźliwe zwroty, groźby);
– jeżeli to możliwe zawsze pytaj napastników o pozwolenie np. pójścia do toalety, wstania, otwarcia torby, itp.;
– na żądanie napastników oddaj im wszystkie przedmioty osobiste;
– jeżeli to możliwe nie mów jaki zawód wykonujesz, jaka jest twoja pozycja społeczna, szczególnie jeśli jesteś funkcjonariuszem służb;
– stawiaj sobie drobne cele (np. uzyskanie od napastników wody, posiłku,copatrunku, możliwości skorzystania z toalety, udzielenia pomocy innej osobie),
– staraj się utrzymywać sprawność fizyczna i umysłową – myśl pozytywnie;
– stosuj zasadę ograniczonego zaufania w stosunku do współwięźniów – wśród nich może znajdować się „uśpiony” napastnik, lub w panice może Ciebie wydać inna osoba przetrzymywana;
– staraj się zapamiętać jak najwięcej szczegółów dotyczących porywaczy i otoczenia – twoje zeznania mogą pomóc organom ścigania w dalszych działaniach, w przypadku gdy zostaniesz uwolniony, a inni będą nadal przetrzymywani twoje obserwacje – wiedza na temat terrorystów mogą być bardzo pomocne.
Zupełnie inna jest sytuacja gdy gdzieś na ulicy, a szczególnie w budynku w którym mieszkasz, pracujesz, uczysz się słyszysz strzały. Prawdopodobnie może to być działanie aktywnego strzelca – osoby nierównoważonej psychiczne, agresywnej. Osoby która chce zabić, zranić jak najwięcej osób. Przykładem może być Norweg Anders Breivik, który strzelał do nieznanych mu osób – uczestników obozu młodzieżówki norweskiej Partii Pracy. Zamordował 69 obozowiczów.
Jak się zachowywać gdy staniesz się uczestnikiem zajścia które ma znamiona działania aktywnego strzelca. W takich przypadkach osoby cywilne powinny zapamiętać i wdrożyć w życie prosty, składający się tylko z trzech punktów, plan działania:
– Uciekaj;
– ukryj się;
– walcz.
W czasie ucieczki należy starać się jak najszybciej oddalić z miejsca zdarzenia. Nie ma znaczenia, czy ktokolwiek inny robi to samo, my powinniśmy uciekać. Nie zabierajmy, toreb, plecaków będą nam przeszkadzamy podczas ucieczki. Na ile to możliwe, staramy się nie biec na oślep, ale mieć jakiś plan, ustaloną drogę ucieczki. Jeśli możemy, pomagamy innym i staramy się uciekać tak aby mieć jak najwięcej osłon chroniących nas przed wzrokiem a konsekwencji strzałem napastnika.
W sytuacji gdy nie jest możliwa ucieczka, starajmy się schować, szukajmy miejsc rozproszmy się jeśli jest nas więcej nie chowajmy się w tym samym miejscu. Należy wtedy ukryć się w miejscu, w którym strzelec będzie miał małe szanse na znalezienie nas. Niech to będzie także miejsce, które ochroni nas przed kulami wystrzelonymi na oślep. Zamknijmy drzwi, zablokujmy ciężkimi meblami. Wyłączmy jakiekolwiek źródła dźwięku i światła: nasz telefon komórkowy, radia, telewizory itp. Zachowujmy się maksymalnie cicho. Jeśli to możliwe, dzwońmy na numer alarmowy 112 – konkretnie i krótko mówić kim jesteśmy, gdzie jesteśmy i co się wydarzyło lub dzieje.
Podczas gdy nasze życie jest bezpośrednio zagrożone, podejmujemy w ostateczności walkę. Wykorzystujemy dowolne przedmioty, jakie znajdziemy wokół siebie – niemal każdym przedmiotem można wyrządzić człowiekowi krzywdę. W walce przydatne będą zarówno te duże, jak np. gaśnica, krzesło czy kosz na śmieci, jak i całkiem małe – nożyczki, ołówek lub dezodorant. Atak przeprowadzamy przede wszystkim na g przeciwnika, szczególnie: oczy, uszy, szyja, skronie, kark.