Naukowcy nie są nieomylni, nawet bardzo często się mylą i potrafią przyznać się do swoich błędów. Tak właśnie definiujemy odpowiedzialnego, rzetelnego i prawdziwego naukowca. Dlaczego naukowcy się mogą mylić? Powodów może być wiele od takich jak źle dobrana analiza badawcza, metodologia całych badań czy zwyczajny błąd ludzki. Jednak prawdziwy naukowiec nim coś powie lub napisze i uzna za prawdę, w którą on wierzy zastanowi się wiele razy i sprawdzi czy aby na pewno wnioski są prawidłowe.
Innym powodem tego, dlaczego naukowiec może się pomylić, to dlatego, że inny człowiek wprowadził go w błąd. Jak mógł to zrobić? I dlaczego on mu zaufał?
Nauka w dzisiejszych czasach publikowana jest głównie w internecie poprzez wydawnictwa internetowe takie jak np. Elsevier. Nim napisany przez naukowca artykuł pojawi się w internecie musi przejść proces recenzencki, przeprowadzony przez specjalistów znajdujących się często na innym kontynencie. Zaakceptowany artykuł przez niezależnych kilku recenzentów wreszcie może być opublikowany. Dla naukowca taka wiadomość to wielka radość, bo cały proces publikowania może zająć naprawdę dużo czasu nawet kilkanaście miesięcy.
Tak właśnie robią dobrzy naukowcy i dobre czasopisma. Jest jednak druga strona medalu zwana „Drapieżnymi czasopismami” (ang. predatory journal). Są to czasopisma, które przyjmują artykuły bez kontroli jakości, proces recenzencki albo nie istnieje albo jest bardzo ograniczony, brak jest też kontroli plagiatowych lub związanych z kwestiami etycznymi. Można zadać pytanie, dlaczego w takim razie naukowcy w takich czasopismach publikują? Mogą o tym nie wiedzieć, że to właśnie taki typ czasopisma i po prostu nieumyślnie wpadają w pułapkę.
Na szczęście od kilkunastu lat funkcjonują listy czasopism drapieżnych, w których nie warto publikować, bo traci się „naukowy szacunek”. Takie czasopisma są traktowane gdy pojawią się na takiej liście jako złej jakości i nie zaleca się czerpania wiedzy z nich mimo, iż wyglądem, doborem słów i ceną, którą trzeba zapłacić za publikowanie nie odstają od tych rzetelnych.
#Bezpiecznepokolenia #Dbajmyosiebie
mgr inż. Cezary Odrzygóźdź